Kto wyznacza osobę zastępującą dyrektora jednostki organizacyjnej gminy podczas jego nieobecności? Na pewno nie burmistrz!
Rada Miejska w Rzgowie (woj. łódzkie) zmieniła statut Gminnego Ośrodka Sportu, Turystyki i Rekreacji. W nowym statucie znalazł się zapis, mówiący o tym, że Burmistrz w porozumieniu z dyrektorem wyznacza spośród pracowników ośrodka osobę zastępującą podczas jego nieobecności. Wojewoda Łódzki uznał, że taki zapis jest nielegalny i wszczął postępowanie nadzorcze.
W ramach postępowania wyjaśnień udzielał Przewodniczący Rady Miejskiej w Rzgowie. Twierdził on, że wyznaczenie przez Burmistrza „osoby zastępującej” dyrektora nie wpływa w żadnym razie na pozostałe stosunki prawno-pracownicze. Jego zdaniem zapis, który znalazł się w statucie wynika z ogólnych kompetencji nadzorczych nad samorządowymi jednostkami organizacyjnymi burmistrza oraz jego uprawnieniami do udzielania upoważnień i pełnomocnictw wybranym osobom (nie muszą być to wszak podlegli mu pracownicy). Przewodniczący wskazał również, że to Burmistrz ma kompetencję przełożonego wobec kierowników podległych mu jednostek, a GOSTiR jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, podległą burmistrzowi.
Wojewoda odrzucił tę argumentację. Jak stwierdził wójt, burmistrz lub prezydent miasta mogą wykonywać czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego tylko na podstawie i w ramach wyraźnego upoważnienia wynikającego z przepisów prawa. Skoro w ramach określonych ustawowo zadań nie przewidziano prawa burmistrza do wyznaczenia spośród pracowników GOSTiR osoby zstępującej dyrektora podczas jego nieobecności, to kompetencji takiej nie można domniemywać.
Oznacza to również, że Rada Miejska w Rzgowie nie posiada uprawnień do ustalania zakresu obowiązków poszczególnych pracowników jednostki organizacyjnej gminy jaką jest Gminny Ośrodek Sportu, Turystyki i Rekreacji.
– Trzeba z całą stanowczością wskazać, że pracownik zastępujący dyrektora Gminnego Ośrodka Sportu, Turystyki i Rekreacji, nie jest ani pracownikiem Urzędu Miejskiego w Rzgowie ani kierownikiem gminnej jednostki organizacyjnej, tym samym Burmistrz Rzgowa nie posiada w stosunku do niego jakichkolwiek uprawnień w zakresie zwierzchnictwa służbowego – czytamy w uzasadnieniu Rozstrzygnięcia Nadzorczego Wojewody Łódzkiego.
Zaznaczyć należy, że Gminny Ośrodek Sportu, Turystyki i Rekreacji w Rzgowie nie jest instytucją kultury. Jednak opisana powyżej zasada dotyczy również instytucji kultury. Tym bardziej, że instytucje kultury posiadają osobowość prawną.
Zasada ta jest zbieżna z średniowieczną zasadą feudalną obowiązującą w większości krajów europejskich (poza Anglią): „Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem”. Polegała ona na tym, że senior dowodził tylko wasalem który jest bezpośrednio pod nim, a nie mógł wydawać poleceń podwładnym jego wasala.