Przeciętny Polak wydał w 2016 r. na zakup artykułów i usług kulturalnych średnio niecałe 350 zł, z czego blisko jedną trzecią stanowiły opłaty abonamentowe za radio i telewizję (w tym za telewizję cyfrową i kablową). Na książki mieszkańcy wsi wydają… 10 zł rocznie.
Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego przeciętne roczne wydatki na zakup artykułów i usług kulturalnych w 2016 r. Polaków wzrosły o ponad 7 zł w stosunku do 2015 r. Wyniosły dokładnie 347,40 zł (wobec 340,08 zł w 2015 r.) na 1 osobę w gospodarstwie domowym i zwiększyły się nominalnie o 7,32 zł (tj. o 2,2%) w porównaniu z rokiem poprzednim. Udział wydatków na kulturę w łącznych wydatkach gospodarstw domowych nie zmienił się i wyniósł – podobnie jak w 2015 r. – 2,6%.
Najwięcej na telewizję
W 2016 r. – podobnie jak w latach poprzednich – najwyższe wydatki związane były z korzystaniem z mediów, szczególnie elektronicznych. Opłaty za korzystanie z urządzeń odbiorczych (abonament radiowy i telewizyjny) oraz za telewizję cyfrową i kablową (bez opłat za telewizję kablową w ramach pakietu usług telekomunikacyjnych) wyniosły 110,16 zł przeciętnie na 1 osobę w gospodarstwach domowych (o 2,8% mniej w porównaniu z 2015 r.) i stanowiły blisko 1/3 rocznych wydatków na kulturę w gospodarstwach domowych (31,7% wobec 33,3% w roku poprzednim).
W 2016 r. na gazety i czasopisma gospodarstwa domowe wydały przeciętnie na 1 osobę 29,16 zł (o 4,0% mniej niż w roku poprzednim), a ich udział w wydatkach na kulturę wyniósł 8,4% (w 2015 r. – 8,9%).
Wieś prawie nie wydaje na książki
Na książki i inne wydawnictwa (bez podręczników szkolnych oraz innych wydawnictw przeznaczonych do nauki) wydano przeciętnie na 1 osobę 23,64 zł (o 3,7% więcej niż w 2015 r.), a wraz z podręcznikami do nauki kwota ta wyniosła 44,04 zł (o 18,4% mniej niż w 2015 r.).
W statystykach GUS nadal widać zróżnicowanie między miastem a wsią. W miastach wydatki na zakup gazet i czasopism wyniosły przeciętnie 35,28 zł, tj. 8,7% średnich wydatków gospodarstwa domowego na kulturę, a na wsi – 19,80 zł, tj. ,7% (w 2015 r. odpowiednio: 30,96 zł, tj. 9,4% oraz 19,92 zł, tj. 7,9%). Na zakup książek i innych wydawnictw – wydano 32,04 zł, tj. 7,9% w gospodarstwach mieszkających w miastach, a 10,08 zł, tj. 3,9% – na wsi (w roku poprzednim odpowiednio: 31,08 zł, tj. 7,9% oraz 9,60 zł, tj. 3,8%).
Tyle co dwie paczki papierosów
W 2016 r. w gospodarstwach domowych na bilety wstępu do teatrów, instytucji muzycznych i kina wydano przeciętnie na 1 osobę 31,92 zł (o 16,7% więcej niż w 2015 r.). Tu również zaznaczyły się wyraźne różnice między miastem i wsią, wynikające głównie z ograniczonego dostępu mieszkańców wsi do instytucji kultury. Na bilety wstępu do tych instytucji, gospodarstwa w miastach wydały 42,60 zł przeciętnie na 1 osobę w gospodarstwie domowym (o 15,6% więcej niż w 2015 r.), tj. 10,5% łącznych wydatków na kulturę (wobec 9,3% w roku poprzednim), a na wsi – 15,00 zł (o 39,9% więcej niż w roku poprzednim), tj. 5,8% (wobec 5,0% w 2015 r.).
Smartfony rządzą
Najbardziej powszechnym wśród tzw. artykułów użytku kulturalnego jest odbiornik telewizyjny, który posiadało 96,4% gospodarstw domowych (spadek o 0,4 punktu proc. w stosunku do 2015 r.). Spada liczba innych sprzętów, takich jak np. odtwarzacze DVD, kina domowe, wieże czy aparaty cyfrowe.
Rośnie natomiast telefonów komórkowych i smartfonów. 2 2016 r. przynajmniej jeden telefon komórkowy posiadało 95,7% gospodarstw domowych (w 2015 r. – 95,2%), w tym 53,4% smartfon; 55,4% w miastach i 49,4% na wsi (w 2015 r. – 45,4%; w miastach – 47,9%, a na wsi – 40,0%). Wzrasta również liczba telefonów komórkowych posiadanych przez gospodarstwa domowe. W 2016 r. na 1000 gospodarstw domowych przypadało 2 207 telefonów komórkowych, w tym 1 007 smartfonów (w 2015 r. odpowiednio 2 156 i 783).
Źródło: Kultura 2016, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2017