– Jakim jesteśmy środowiskiem, że przez lata nie potrafiliśmy zaznaczać swojej obecności w przestrzeni społecznej i politycznej nawet takim drobiazgiem? – z okazji Dnia Działacza Kultury pyta Karolina Miżyńska, dyrektorka Miejskiego Ośrodka Kultury Stary Młyn w Zgierzu i liderka Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury.
Potrzebowałam kilka dni temu informacji o genezie Dnia Działacza Kultury, więc zrobiłam to, co dzisiaj pewnie zrobiłaby każda osoba – wpisałam to w wyszukiwarkę na „gie”. I niczego nie znalazłam poza informacją na Wikipedii o Peerelowskiej odznace honorowej „Zasłużony Działacz Kultury”, która, zgodnie z paragrafem 7.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z 10.IX.1984 roku, może być nadawana m.in. z okazji Dnia Działacza Kultury właśnie. Może zrobiłam słaby risercz, ale wpisując w tę samą wyszukiwarkę Dzień Muzealnika dostajemy np.: „Międzynarodowy Dzień Muzeów. Jest to coroczne święto ustanowione 28 maja 1977 r. przez Międzynarodową Radę Muzeów działającą przy UNESCO” .
Wpisując Dzień Bibliotekarza od razu czytamy: „Od 1985 roku Ogólnopolski Dzień Bibliotekarza i Bibliotek obchodzony jest 8 maja. Święto, zainicjowane przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, od lat oznacza także początek Tygodnia Bibliotek”; Dzień Pracownika Socjalnego: „Polskie święto obchodzone 21 listopada na mocy zapisu ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 (art. 51 ust. 4)[1]. Nowa ustawa z 2004 roku (z późn. zm.) podtrzymała zapis o święcie (art. 121 ust. 4)[2].” Ludzie teatru mają swój Międzynarodowy Dzień Teatru – święto uchwalone w 1961 roku, na pamiątkę otwarcia Teatru Narodów w Paryżu, które miało miejsce 27 marca 1957 roku. O historii Dnia Samorządu Terytorialnego, czyli pracowników samorządowych przeczytamy na stronach rządowych, prezydenta RP i różnych NGO.
Nie powiem, że nie zazdroszczę, bo przecież podobno jak czegoś nie ma w Google to nie istnieje. I trudno się nie zgodzić, że faktycznie dzień domów i centrów kultury praktycznie nie istnieje. I choć w ostatnich latach jakby częściej świętujemy 29. maja w MOKach i GOKach Dzień Działacza/Działaczki Kultury, to tak naprawdę (jako też działacze) świętują z nami znowu bibliotekarki, muzealnicy czy osoby pracujące w teatrach. Celebrujemy więc dzisiaj święto, jakby nie całkiem nasze, które jakby nie istniało i które jakby nie miało historii.
Jakim jesteśmy środowiskiem, że przez lata nie potrafiliśmy zaznaczać swojej obecności w przestrzeni społecznej i politycznej nawet takim drobiazgiem? Jakim jesteśmy środowiskiem, że pozwoliliśmy odebrać sobie bez mrugnięcia okiem trzynastki, bez oporu wielu z nas oddaje autonomię samorządowych instytucji kultury, którą gwarantuje nam prawo, pozwalamy się upokarzać koniecznością organizacji festynów z kiełbaską i disco polo, czy tracić tożsamość przez łączenie naszej pracy z prowadzeniem basenu czy orlika. Stajemy po stronie kasjerek w Biedronce, zapominając, że to my pracujemy siedem dni w tygodniu od rana do nocy, żeby inni mogli spędzać wartościowo weekend z rodziną. Jakże często za minimalne wynagrodzenie.
Domy kultury to jedno z podstawowych narzędzi budowania lokalnego kapitału społecznego, wspierania rozwoju i wychowania, doskonała przestrzeń wartościowej edukacji pozaformalnej, miejsca, które przygotowują nie tylko do uczestnictwa w kulturze w dorosłości, ale również dają pierwsze szlify aktorom, rzeźbiarkom, pisarkom czy tancerzom zawodowym. To miejsca, gdzie dzieci i młodzież znajdują często azyl i wsparcie, bo pracują tam osoby wyjątkowe. Animatorki i animatorzy, instruktorki i instruktorzy, menedżerowie i menedżerki – osoby, które multitasking mają na drugie, zaraz po imieniu: ekspert.
Kiedy się spotykamy na Giełdach Projektów, Forum Pracuj w kulturze, Niekongresach czy w ramach konwentów DK+ to jest tyle fantastycznej energii, mądrych rozmów, budowania sieci, wzajemnego zrozumienia i znajdowania wspólnego mianownika. A nadal mamy problem z budowaniem silnej, sprawczej reprezentacji domów kultury, mocnego lobby i załatwienia swoich spraw w Sejmie, Senacie albo może chociaż w Samorządach. Nie wiemy nawet ile nas jest, więc jak nasz głos ma wybrzmieć ponad głos innych pracowników sfery budżetowej…
Piszę to wszystko będąc aktywnie w środku środowiska od ponad 15 lat i należąc do grona, które podjęło próbę obudzenia ludzi domów i centrów kultury nie tylko narzekaniem na trudny los wspaniałych pasjonatów, nawet nie tylko samymi postulatami a bardzo konkretnymi działaniami. Marzy mi się, żeby wkrótce wpisując w wyszukiwarkę „dzień pracowników domów kultury” wyrzucało: „święto ustanowione z inicjatywy koalicji organizacji działających na rzecz poprawy sytuacji pracowników i pracownic domów i centrów kultury, na pamiątkę przywrócenia trzynastych pensji tej grupie zawodowej” 😉
Dzisiaj życzę naszemu środowisku jednej porządnej siekiery, bo jak mówi Paweł Kamiński, czego sobie siekierą nie wyrąbiemy, to mieć nie będziemy.
Karolina Miżyńska
Konkrety dla kultury
Konkrety dla kultury+
Karolina Miżyńska
Absolwentka psychologii, podyplomowych Studiów Public Relations na UŁ oraz Gender Studies na UMK w Toruniu. Animatorka kultury i trenerka, przez wiele lat prowadziła szkolenia i coaching dla młodzieży. Absolwentka Szkoły Liderów Miast (edycja 2018/2019 w Zgierzu, Łodzi i Pabianicach) oraz XVI edycji Programu Szkoła Liderów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.
Tworzyła i trzynaście lat kierowała Centrum Kultury Dziecka w Zgierzu, wyjątkową placówką z inspirującą ofertą dla dzieci i młodzieży, będącą przykładem dobrych praktyk w działaniu samorządowej instytucji kultury. Obecnie – dyrektorka Miejskiego Ośrodka Kultury Stary Młyn w Zgierzu, nowoczesnej instytucji kultury z kinem, galerią sztuki oraz bogatą ofertą programową z zakresu edukacji artystycznej.
Jest autorką, koordynatorką wyróżnianych projektów młodzieżowych, kulturotwórczych i lokalnych inicjatyw, angażujących różne środowiska.
Absolutnie zakochana w swoim mieście – Zgierzu, gdzie angażuje się w inicjatywy związane z rozwojem miasta i budowaniem jego dobrego wizerunku. W 2020 roku była członkinią Zespołu Miejskiego przy Prezydencie Miasta Zgierza, którego zadaniem było opracowanie kompletnej koncepcji projektu pn. „Zgierz – miastem marzeń” w konkursie organizowanym w ramach Programu „Rozwój lokalny”, współfinansowanym ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego EOG. Od września 2022 roku, w ramach jednego z przedsięwzięć ww. projektu, koordynuje tworzenie i proces wdrażania Polityki Młodzieżowej Gminy Miasto Zgierz, które mają określić kierunki działań w obszarze aktywizacji i rozwoju młodzieży. Proces ten odbywa się na zasadzie szerokiego włączania młodych zgierzan i zgierzanek, z wykorzystaniem nowoczesnych i przyjaznych metod partycypacji społecznej.
Poza tym też wielka entuzjastka feminatywów, angażująca się w równościowe i prokobiece aktywności.