Sąd administracyjny orzekł nieważność zarządzenia wójta jednej z dolnośląskich gmin w sprawie odwołania dyrektorki centrum kultury. Wójt wskazał, że odwołanie nastąpiło z powodu naruszenia przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem, ale w uzasadnieniu zarządzenia nie podał konkretnych przepisów, które miały zostać naruszone. Sąd uznał, że zarządzenie jest niezgodne z prawem. Wyrok jest nieprawomocny.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 31 lipca 2025 r. (IV SA/Wr 514/24) orzekł nieważność zarządzenia wójta gminy Rudna Zbigniewa Grabowskiego (powiat lubiński). Zarządzenie to dotyczyło odwołania dyrektorki Centrum Kultury. Sąd uznał, że akt odwołania dyrektorki został wydany z istotnym naruszeniem prawa.
Do odwołania doszło w sierpniu 2024 r. Wójt uzasadnił odwołanie „szeregiem zdarzeń” ujawnionych w trakcie audytu i kontroli, które miały wskazywać na brak odpowiedniego nadzoru nad instytucją. Zarzuty dotyczyły m. in. kosztów osobowych, wynagrodzeń, przerostu zatrudnienia oraz nieprawidłowego wydatkowania środków publicznych.
Odwołana dyrektorka wniosła skargę do WSA we Wrocławiu, zarzucając wójtowi naruszenie przepisów, w tym brak wskazania prawnej podstawy odwołania oraz niedopełnienie procedur. Argumentowała, że zarządzenie odwołania jest nieuzasadnione, a jej działalność jako dyrektorki przebiegała bez zastrzeżeń.
Sąd, analizując sprawę, dostrzegł dwa główne naruszenia, które zadecydowały o nieważności zarządzenia wójta. Pierwsze to brak opinii związków zawodowych i stowarzyszeń. Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, odwołanie dyrektora instytucji kultury powinno nastąpić po zasięgnięciu opinii związków zawodowych i stowarzyszeń zawodowych i twórczych. Tego wymogu nie spełniono. Sąd podkreślił, że jest to obligatoryjny element procedury, a jego pominięcie stanowi istotne naruszenie prawa.
Drugie naruszenie prawa to zbyt ogólne uzasadnienie odwołania. Choć wójt wskazał, że odwołanie nastąpiło z powodu naruszenia przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem (przesłanka z art. 15 ust. 6 pkt 3 Ustawy o organizowaniu u prowadzeniu działalności kulturalnej), to w uzasadnieniu zarządzenia nie podano konkretnych przepisów, które miały zostać naruszone. Sąd uznał, że ogólnikowe stwierdzenia o „braku prawidłowego nadzoru” i „szeregu zdarzeń” są niewystarczające. W uzasadnieniu aktu odwołania muszą zostać szczegółowo wskazane nieprawidłowości, a ich brak uniemożliwia rzetelną kontrolę prawną.
Sąd podkreślił, że dyrektorzy instytucji kultury są chronieni przepisami, które mają na celu wzmocnienie ich pozycji i niezależności względem organizatora. Wszelkie zaniedbania proceduralne lub braki w uzasadnieniu, uniemożliwiające kontrolę sądową, mogą prowadzić do unieważnienia podjętego aktu.
– Wymóg należytego uzasadnienia władczego aktu w sprawie z zakresu administracji publicznej wynika z zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP) oraz z zasady praworządności i legalności (art. 7 Konstytucji RP). Sporządzenie właściwego uzasadnienia umożliwia kontrolę stosowania prawa, przez co wymusza na organie administracji publicznej również swego rodzaju dyscyplinę przy podejmowaniu rozstrzygnięcia – poprzez wyjaśnienie przesłanek, którymi kierował się przy jego podejmowaniu- wskazał w uzasadnieniu sąd.
Wyrok jest nieprawomocny.