Porażka zarządu województwa! Sąd stwierdził nieważność odwołania szefa teatru. Znamy uzasadnienie wyroku w sprawie znanego dyrektora.
Zarząd Województwa Lubelskiego podjął 4 kwietnia 2025 r. uchwałę o odwołaniu dyrektora teatru, powołując się na naruszenie przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem, zgodnie z art. 15 ust. 6 pkt 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
W uzasadnieniu wskazano na szereg zarzutów, głównie o charakterze finansowym i pracowniczym, stwierdzonych podczas kontroli doraźnej Urzędu Marszałkowskiego w 2022 roku. Wśród nich znalazły się m.in.:
- Bezzasadne wypłacenie nagrody rocznej Zastępcy Dyrektora (29 tys. zł brutto), ponieważ nie spełniono warunku zajmowania stanowiska przez cały rok obrotowy.
- Nieuzasadnione wypłacenie pracownikom „wyrównania wyn. – COVID” oraz innych wyrównań na łączną kwotę ponad 110 tys. zł brutto, które nie mieściły się w katalogu składników wynagrodzeń.
- Finansowanie śniadań dla pracowników z publicznych środków w 2022 roku (6.600 zł), pomimo braku podstaw prawnych do pokrywania kosztów wyżywienia.
- Wypłacenie zleceniobiorcom wyższego wynagrodzenia niż należne oraz brak weryfikacji faktycznie wykonanych czynności w ramach umów o współpracę.
- Niewłaściwe praktyki z „zaliczkami na poczet wynagrodzeń” dla głównej księgowej, które funkcjonowały de facto jako pożyczki i nie były prawidłowo ewidencjonowane.
- Naruszenia Kodeksu pracy dotyczące wprowadzania zmian w rozliczaniu godzin nadliczbowych bez uzgodnienia ze związkami zawodowymi oraz błędne ustalanie nagród jubileuszowych.
- Dodatkowo w uzasadnieniu odwołania wspomniano o zachowaniach dyrektora, które miały mieć znamiona mobbingu.
Jednak Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Lublinie (nieprawomocnym) wyrokiem z 21 sierpnia 2025 r. orzekł o nieważności uchwały w sprawie odwołania dyrektora. Kluczowe uchybienia nie dotyczyły merytorycznych zarzutów stawianych dyrektorowi (choć i tu sąd miał wątpliwości), lecz rażących naruszeń procedury i prawa przez sam organ odwołujący. Szczegółowe uzasadnienie liczy aż 25 punktów.
Najpoważniejszym naruszeniem, które przesądziło o nieważności uchwały, było nieuzyskanie wymaganej zgody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zgodnie z umową o wspólnym prowadzeniu teatru oraz jego statutem, odwołanie dyrektora wymagało zgody Ministra. Tymczasem jak wynika z dokumentacji sprawy Minister w odpowiedzi na pismo skierowane przez Zarząd Województwa stwierdził jedynie, że przyjmuje “do wiadomości” zamiar odwołania skarżącego z zajmowanego stanowiska. Według sądu nie budzi wątpliwości, że Minister nie udzielił zgody na odwołanie dyrektora. Mało tego! Jak wskazał sąd pomiędzy otrzymaniem pisma od Ministra (marzec 2024 r.) a podjęciem uchwały (kwiecień 2025 r.) – czyli przez ponad 13 miesięcy – Zarząd Województwa nie podjął żadnych działań w celu uzyskania jednoznacznego stanowiska Ministra. Tymczasem według sądu nie może on we własnym zakresie dokonywać wykładni oświadczenia woli Ministra.
Sąd wskazał także na liczne naruszenia procedury wewnętrznej Zarządu Województwa, wynikające ze Statutu Województwa Lubelskiego, w tym brak poszanowania zasady kolegialności, brak dokumentacji dot. nieobecności i działanie poza ustalonym trybem.
Sąd wskazał też liczne wątpliwości wokół merytorycznych przesłanek odwołania. Mimo, że błędy proceduralne były wystarczające do stwierdzenia nieważności, sąd podniósł również poważne wątpliwości dotyczące rzetelności motywacji Zarządu Województwa. Wskazał m. in. na znaczący upływ czasu. Uchybienia zarzucane dyrektorowi zostały stwierdzone w kontroli z kwietnia 2022 r., a uchwałę o odwołaniu podjęto dopiero w kwietniu 2025 r. Sąd uznał, że taki upływ czasu (3 lata od kontroli, 18 miesięcy od posiadania wyników) jest całkowicie niezrozumiały i budzi wątpliwości co do rzeczywistych motywów odwołania. Zarząd Województwa przez większość kadencji dyrektora tolerował dalsze pełnienie przez niego obowiązków. – Uzasadnienie tej uchwały wskazuje na takie okoliczności faktyczne, które z jednej strony budzą istotne wątpliwości co do rzeczywistych przesłanek odwołania skarżącego przed upływem okresu na który został powołany, a z drugiej strony miały charakter zdarzeń niepotwierdzonych bądź nawet niezgodnych z rzeczywistością – czytamy w uzasadnieniu orzeczenia.
Oprócz tego, zdaniem sądu Zarząd Województwa zignorował orzeczenia Regionalnej Komisji Orzekającej. Chociaż ten organ uznał dyrektora za odpowiedzialnego za jeden zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych, to odstąpiono od wymierzenia kary (z uwagi na przypadek zasługujący na szczególne uwzględnienie) oraz umorzono pozostałe zarzuty (z powodu przedawnienia). Zarząd województwa miał obowiązek wziąć pod uwagę ten prawomocny wynik postępowania i wszechstronnie rozważyć jego skutki, czego nie uczynił. Zwłaszcza, że orzeczenie zapadło pół roku przed odwołaniem dyrektora.
Orzeczenie jest nieprawomocne.