– Miejsca kultury otwierają się – dosłownie i symbolicznie – na mieszkańców, aktywistów, artystów, partnerów a w jednej jednej instytucji łączą się różnorodne, nieraz pozornie nie do pogodzenia, sposoby działania, finansowania czy organizowania pracy – to jedne z wniosków zawartych w arcyciekawym raporcie Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę” na temat trendów i zjawisk, które pojawiają się w warszawskich instytucjach kultury. Chociaż badania prowadzono w Warszawie, to płynące z nich wnioski są interesujące nie tylko dla stolicy.
Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” przeprowadziło badania nad zmianami w warszawskiej kulturze. Celem projektu „JASKÓŁKI. Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury” jest pokazanie, jakie są możliwe kierunki zmian we współczesnej kulturze instytucjonalnej i jakiemu przeformułowaniu może ona podlegać w najbliższych latach.
Według autorów projektu kultura w Warszawie zmienia się szybciej niż myślenie o niej. – Istniejące dokumenty, rozwiązania prawne i przyjęte formy działania nie oddają tego, co obserwujemy wokół. Kultura już dawno wyszła z murów instytucji, teraz przekracza inne bariery – rośnie z dołu do góry, wyrasta w zaskakujących miejscach, generuje nowe typy wiedzy – czytamy w raporcie.
– Kultura oficjalna zazwyczaj nie uwzględnia tego, co wnoszą grupy nieformalne, pozasystemowe inicjatywy, nowe formy organizacji. Również istotne dokumenty, rozwiązania prawne i przyjęte formy działania nie oddają zjawisk, które można zaobserwować wokół. Jednocześnie coraz wyraźniej widać, że nowe, oddolne zmiany wpływają na ład instytucjonalny i mogą go przekształcać. Z perspektywy twórców polityki kulturalnej pozostają one niewidoczne, rozproszone, trudne do nazwania – twierdzą autorzy przedsięwzięcia.
W wyniku badań zdefiniowanych zostało 27 „jaskółek” czyli zwiastunów zmian i nowych zjawisk w instytucjach i nieinstytucjach kultury – kiełkujących trendów, które mają potencjał rozwojowy. Raport z badań z opisem wszystkich 27 „jaskółek” dostępny jest na stronie projektu.
JASKÓŁKI. Nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury