Statut gminnej instytucji kultury nie może ograniczać zarówno kompetencji jej dyrektora jak i wójta. Czym kończą się próby takich praktyk przekonała się rada jednej z małopolskich gmin.
Rada Gminy w Chełmcu w (Województwo Małopolskie) chciała, aby wójt gminy powoływał i odwoływał dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwej komisji rady. Ponadto radni oczekiwali, że w komisji konkursowej wyłaniającej dyrektora GOK obligatoryjnie zasiadał będzie przedstawiciel komisji. Takie zapisy znalazły się w statucie GOK uchwalonym przez radę w kwietniu 2015 r.
Jakby tego było mało rada zastrzegła w statucie, że każda zmiana regulaminu organizacyjnego ośrodka kultura wymagać będzie każdorazowej konsultacji i wyrażenia pozytywnej opinii przez komisję. Oprócz tego w statucie znalazł się zapis zobowiązujący dyrektora ośrodka do informowania komisji o każdorazowej zmianie w planie finansowym instytucji.
Uchwałę w sprawie zatwierdzenia statutu z tak kuriozalnymi zapisami unieważnił w całości Wojewoda Małopolski uznając, że sposób istotny naruszają one prawo.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda stwierdził, że powoływanie i odwoływanie dyrektora gminnej instytucji kultury jest wyłączną kompetencją wójta i nie można uzależniać powołania przez niego dyrektora od opinii komisji.
Za niezgodny z prawem uznał także zapis o obecności w składzie komisji konkursowej przedstawiciela komisji ponieważ powołanie komisji konkursowej następuje w drodze zarządzenia wójta i jest jego suwerenną decyzją.
Ponadto to wójt decyduje o trybie powołania dyrektora. Może to uczynić również bez ogłaszania konkursu, a rada nie może w statucie instytucji wykluczać takiej możliwości i wprowadzać obligatoryjności konkursu.
Wojewoda Małopolski nie miał również wątpliwości co do niezgodności z prawem zapisów dotyczących opiniowania projektów regulaminu organizacyjnego GOK oraz informowania komisji o każdej zmianie w planie finansowym instytucji.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego podkreślił, że w świetle ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, instytucja kultury jako osoba prawna jest całkowicie odrębnym w stosunku do gminy podmiotem prawa oraz odrębną od gminy jednostką organizacyjną i finansową, wyposażoną w osobowość prawną i prowadzącą samodzielną gospodarkę finansową w ramach posiadanych środków. Według Wojewody nie ma podstaw prawnych do zobowiązania dyrektora instytucji kultury do informowania komisji o zmianie w planie finansowym jednostki. Taki zapis ograniczałby samodzielność finansową instytucji kultury.