Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało na temat rozstrzygnięć dotyczących wniosków o połączenie bibliotek publicznych z innymi instytucjami kultury. Okazuje się, że w ostatnich dwóch latach Minister wyrażał zgodę na połączenie w niemal co drugim przypadku.
Ogólne zasady łączenia instytucji kultury określa art. 18. Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Zgodnie z jego zapisami organizator może dokonać połączenia instytucji kultury lub podziału instytucji kultury. Jednak w sytuacji, gdy co najmniej jedna z łączonych instytucji kultury jest biblioteką organizator musi spełnić szczególne warunki określone w art. 13 Ustawy o bibliotekach. Zgodnie z zapisami ustawy organizator jest obowiązany na 6 miesięcy przed dniem wydania aktu o połączeniu, podziale lub likwidacji biblioteki podać do publicznej wiadomości informację o swoim zamiarze wraz z uzasadnieniem.
Jak potwierdził w swym orzeczeniu z 2018 r. NSA uchwała o zamiarze połączenia biblioteki z inną instytucją kultury powinna określać podstawowe informacje o samym zamiarze połączenia instytucji kultury, a także nazwę instytucji kultury po połączeniu oraz planowaną (zamierzoną) datę połączenia. Uchwała ta powinna zawierać ponadto uzasadnienie zamiaru połączenia oraz ocenę wpływu połączenia na wykonywanie dotychczasowych zadań biblioteki, jak również odnosić się do wymagań organizacyjnych stawianych poszczególnym bibliotekom publicznym.
Ponadto połączenie biblioteki publicznej z inną instytucją, podział lub likwidacja, wymagają zasięgnięcia opinii Krajowej Rady Bibliotecznej i właściwej wojewódzkiej biblioteki publicznej oraz wydania zgody przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Oznacza to, że jeśli minister uzna, że połączenie instytucji spowoduje uszczerbek w wykonaniu dotychczasowych zadań biblioteki, to może odmówić zgody. Co ważne decyzja ministra ma charakter uznaniowy i nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego, co potwierdził w 2016 r. swoim wyrokiem NSA.
Jak wynika z informacji opublikowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2022 r. Minister podjął decyzję w 22 sprawach, w 10 przypadkach wyraził zgodę na połączenie biblioteki publicznej z inną instytucją kultury, w 12 nie wyraził zgody na połączenie. Z kolei w roku 2023 Minister podjął decyzję w 26 sprawach, w 13 przypadkach wyraził zgodę na połączenie biblioteki publicznej z inną instytucją kultury, w 13 nie wyraził zgody na połączenie.
Szczegółowe informacje dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej MKiDN.