Czy radny może sprzedawać piwo na gminnych dożynkach? Z takim pytaniem zmierzyć się musiał Naczelny Sąd Administracyjny.
W jednej dolnośląskich gmin zorganizowano dożynki. Wyłączność na sprzedaż piwa i obsługę gastronomiczną otrzymał jeden z radnych prowadzący firmę kateringową. Rada Gminy uznała działania radnego za nieprawidłowe i naruszające zakaz działalności gospodarczej na mieniu gminy, określony w Ustawie o samorządzie gminnym (art. 24f ust 1) i podjęła uchwałę o wygaśnięciu mandatu radnego.
Radny zaskarżył tę uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Ten skargę oddalił. Radny złożył więc skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA stwierdził, że radny nie tylko sprzedawał piwo mieszkańcom, którzy przyszli na dożynki, ale również wystawił gminie fakturę za katering. Według NSA wykonanie odpłatnej usługi na rzecz gminy stanowiło wykorzystanie mienia komunalnego gminy w prowadzonej przez radnego działalności gospodarczej, co z kolei obligowało radę gminy do podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego.
Jak podkreślił NSA w tej sprawie nie miało znaczenia, że sprzedaż napojów alkoholowych i produktów gastronomicznych podczas imprez gminnych miała, według radnego, charakter incydentalny. Zresztą, jak się okazało sprzedawał on piwo na imprezach gminnych już od kilku kadencji.
Zgodnie z Ustawą o samorządzie gminnym radny nie ma prawnej możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, jako jednoosobowy przedsiębiorca, ani wspólnie z innymi osobami, ani też jako osoba zarządzająca działalnością gospodarczą innej osoby (tj. na cudzy rachunek), o ile w działalności tej wykorzystywane jest mienie komunalne gminy, w której radny uzyskał mandat. Nie może też być przedstawicielem, pełnomocnikiem ani prokurentem w prowadzeniu takiej działalności.
– Zaistnienie związku funkcjonalnego pomiędzy faktem wykonywania mandatu radnego w gminie a wykorzystywaniem mienia tej jednostki w działalności gospodarczej prowadzonej przez radnego, czy z jego udziałem, stanowi naruszenie ustawowego zakazu określonego w art. 24f ust. 1 Ustawy o samorządzie gminnym – czytamy w uzasadnieniu orzeczenia.