Wójt jednej z gmin w województwie zachodniopomorskim odwołał dyrektorkę biblioteki powołaną na stanowisko czas nieokreślony uzasadniając odwołanie „dostosowaniem formy zatrudnienia dyrektora do przepisów ustawy wprowadzającej kadencyjność pełnienia funkcji dyrektora instytucji kultury”. Sprawa trafiła do sądu.
Odwołana dyrektorka zarzuciła wójtowi m. in. naruszenie art. 16 ust. 6 Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji nieuwzględnienie, że przepis ten zawiera enumeratywny katalog przesłanek odwołania dyrektora instytucji kultury i tym samym akt odwołania może zostać wydany jedynie w przypadkach wskazanych w tym przepisie. Tymczasem do odwołania doszło, pomimo, że wśród przesłanek wskazanych w tym przepisie, uzasadniających odwołanie dyrektora instytucji kultury, brak jest przesłanki wskazanej w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia.
Wójt (wybrany w wyborach w 2018 r.) uzasadniając przed sądem swoją decyzję stwierdził, że dyrektorka biblioteki powołana była na czas nieokreślony niezgodnie z prawem i z tego powodu podjął działania w celu doprowadzenia zatrudnienia na tym stanowisku do stanu zgodnego z prawem. Ponadto wójt uznał, że przepisy dot. odwoływania dyrektorów powołanych na czas określony zawarte ustawie nie mają zastosowania do odwołanej dyrektorki, która pełniła swoją funkcję bez żadnych limitów czasowych, wbrew przepisom ustawy. W ocenie wójta ustanie stosunku pracy mogło w tym przypadku nastąpić w drodze odwołania pracownika, dokonanego w formie pisemnej na podstawie art. 70 § 2 i 3 Kodeksu pracy.
Badając sprawę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przypomniał, że z dniem 1 stycznia 2012 r., kiedy to weszła w życie ustawa z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, straciło podstawę prawną powołanie dyrektora instytucji kultury na czas nieokreślony. Nie można więc przyjąć założenia, że odwołana dyrektorka aż do odwołania była dyrektorem powołanym na czas nieokreślony. Takie założenie prowadziłoby do nieakceptowalnej sytuacji, gdy dyrektor, zostałby pozostawiony w nieobowiązującym już porządku prawnym, a stan ten miałby trwać do dnia odwołania ich ze stanowiska, czyli to od organizatora miało by zależeć czy, a jeśli tak, to od kiedy wdrożony miałby być obowiązujący porządek prawny.
W ocenie sądu odwołana dyrektorka pełniła funkcję dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej po 1 stycznia 2012 r. bez formalnego aktu powołania, co oznacza, że doszło do powołania jej w sposób konkludentny na stanowisko dyrektora na czas określony. Jak podkreślił sąd, żaden przepis nie przewiduje konieczności dokonania aktu powołania na stanowisko w formie pisemnej pod rygorem nieważności tej czynności, względnie jej bezskuteczności.
Sąd uznał, że w tej sprawie dyrektorka poprzez dopuszczenie jej do wykonywania obowiązków dyrektora po dniu 1 stycznia 2012 roku, powołana została przez organizatora w sposób dorozumiany na stanowisko dyrektora tej instytucji kultury na czas określony odpowiadający minimalnemu okresowi powołania przewidzianemu w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalność kulturalnej i pełniła swoją funkcję (wobec bierności wójta) przez kolejne okresy trzyletnie. W chwili wydania zarządzenia o odwołaniu trwał zatem kolejny, trzeci z kolei okres powołania na czas określony w formie dorozumianej.
W konsekwencji, gdyby wójt chciał zgodnie z prawem odwołać dyrektorkę ze stanowiska, to mógł to uczynić tylko w oparciu o przepis art. 15 ust. 6 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. To oznacza, że nie było dopuszczalne odwołanie dyrektorki ze stanowiska w oparciu wyłącznie o przepisy Kodeksu pracy, ponieważ mają one zastosowanie tylko w kwestiach nieuregulowanych w ustawie. Wśród przesłanek określających przyczynę odwołania prawodawca nie wskazał – jak przyjął wójt, konieczności dostosowania zatrudnienia dyrektora do obowiązującego stanu prawnego i niewątpliwie nie służą temu przepis art. 15 ust. 7 ani art. 26a ustawy.
Na ten podstawie sąd stwierdził, że zaskarżone zarządzenie zostało podjęte z istotnym naruszeniem zasad odwoływania dyrektora instytucji kultury określonych w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Orzeczeniem z 15 kwietnia 2021 r. stwierdził nieważność zarządzenia wójta w sprawie odwołania dyrektorki biblioteki i zasądził od gminy na rzecz dyrektorki zwrot kosztów postępowania.
Orzeczenie nieprawomocne