Stowarzyszenie Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury policzyło ile mogą kosztować „trzynastki” w instytucjach kultury. Wskazało też konkretne rozwiązania prawne mające zagwarantowanie pracownikom i pracowniczkom instytucji kultury dodatkowych wynagrodzeń rocznych.
W poniedziałek 29 stycznia 2024 r. w siedzibie Fundacji Szkoła Liderów odbyło się “Spotkanie przy Wiejskiej”, którego organizatorem było Stowarzyszenie Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury. Rozmawiano o problemach, deficytach i potrzebach sektora kultury z perspektywy lokalnych instytucji kultury, w szczególności domów, ośrodków, centrów kultury i bibliotek. Zaprezentowane zostały też rozwiązania, które mogą zagwarantować dodatkowe wynagrodzenia roczne, czyli tzw. „trzynastki” pracownikom i pracowniczkom instytucji kultury.
W spotkaniu wzięły udział osoby związane ze Stowarzyszeniem Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury, Stowarzyszeniem Dyrektorek I Dyrektorów Bibliotek INICJATYWY, Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich, Wielkopolską Rady Kultury, Narodowym Centrum Kultury oraz samorządowymi instytucjami kultury z kilku województw.
Obecnie “trzynastki” przysługują pracownikom: państwowych jednostek sfery budżetowej, urzędów organów władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa oraz sądach i trybunałach, samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, w tym placówek oświatowych i urzędów samorządowych, biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz klubów, kół albo zespołów parlamentarnych. Zgodnie z prawem pracownicy nabywają prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy. W niektórych przypadkach pracownicy mają prawo do “trzynastki” w niepełnej wysokości nawet bez przepracowania 6 miesięcy danego roku.
Jak zwraca uwagę Stowarzyszenie Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury pracownicy instytucji kultury posiadają jedynie prawo do nagród za szczególne osiągnięcia w pracy. Analogiczne prawo posiadają jednak pracownicy sfery budżetowej niezależnie od prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. – Jako środowisko uważamy ten stan za nierówne traktowanie przez państwo pracowników instytucji kultury – mówi Paweł Kamiński, prezes stowarzyszenia.
Z przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury szacunków wynika, że w skali budżetu państwa oraz budżetów samorządów zagwarantowanie “trzynastek” pracownikom instytucji kultury nie będzie znaczącym wydatkiem. W przypadku zagwarantowanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracownikom instytucji kultury fundusze płac w instytucjach kultury wzrosną maksymalnie o 8,5 proc. Na podstawie danych GUS z 2022 r., zakładając, zatrudnienie w instytucjach kultury na poziomie 79.041 etatów, przy średnim wynagrodzeniu 5.444 zł otrzymujemy kwotę ok. 430,3 mln zł. Uwzględniając koszty pracodawcy należy oszacować koszty na ok. 516 mln zł. Uwzględniając podwyżki, które otrzymała część pracowników instytucji kultury w roku 2023 i 2024 (częściowo z powodu wzrostu płacy minimalnej), maksymalne koszty zagwarantowania “trzynastek” w instytucjach kultury nie powinny przekroczyć ok. 560 mln zł. Jednak realnie wzrost ten będzie zapewne niższy, ponieważ kwotę tę należy pomniejszyć o nagrody dyrektorów, którzy otrzymują nagrody roczne na podstawie przepisów Ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi oraz częściowo kwoty nagród wypłacanych na podstawie art. 31 ust. 5 Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
– Oznacza to, że realne koszty “trzynastek” w instytucjach kultury nie przekroczą 500 mln zł. Biorąc pod uwagę średnią liczbę etatów w gminnych instytucjach kultury oszacowaną przez GUS na 11 oznacza to wydatek na poziomie ok. 70 tys. zł na gminę z uwzględnieniem kosztów pracodawcy rocznie – i to przy założeniu, że nagrody na podstawie art. 31 ust. 5 Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wypłacane będą w dotychczasowej wysokości. Realne koszty „trzynastek” w instytucjach kultury wyniosą więc nie więcej niż zwiększenie zatrudnienia średnio o jeden (niewysoko opłacany) etat na gminę – twierdzi Paweł Kamiński.
One thought on ““Trzynastki” w instytucjach kultury? Wiemy ile mogą kosztować!”